ვაჟა ფშაველას დალხენილი ცხოვრება არასდროს ჰქონია. სიღარიბეში და გაჭირვებაში ქმნიდა შედევრებს. მისი შვილი გულქან რაზიკაშვილი მამის ცხოვრების ყველაზე მძიმე დღეს ასე იხსენებდა: “ლოგინში ვიწექით ბალღები. დედაკაცი ვინმე შემოვიდა. დედას თავი სიპის ქვაზე ედო… ვაი, რა წუთისოფელი გაიარა მამამა, ვერა გაიგო რა თავისი შრომისა და დაღალვისა, თავისი დაქანცვისა და სახელისა, ჩვენი თავიც სიბეჩავეს დაუგდო, ჩვენიცა. არც […]
ვაჟა ფშაველას შემოქმედება იაპონურ ენაზე ითარგმნა. მწერლისა და პოეტის პოემები და მოთხრობები იასუჰირო კოჯიმამ თარგმნა. მიხო მოსულიშვილი, მწერალი: “აი, ახლა კი გაარკვევს იაპონელი მკითხველი, როგორ გაივლიან ვაჟა-ფშაველას დამკვირდებული „კაი ყმის“ იდეალის განმასახიერებელი პერსონაჟები (მისი პოემების გმირები) იაპონელი სამურაების „ბუშიდოს“, ანუ „მეომრის გზას“! და ეს პერსონაჟები რატომ მიაგვანან აკუტაგავა რიუნოსკეს დახატულ სამურაებს! ვაჟა-ფშაველას შედევრები იაპონურად ქართულიდან […]
ისტორიკოსი ბუბა კუდავა საზოგადოებას ყოველთვის საინტერესო და ორიგინალურ ამბებს აცნობს. ამჯერად ბუბა ვაჟა ფშაველას ბავშვობიდან ერთ-ერთ ისტორიას იხსენებს: “ახალგაზრდებს რომ მორალს უკითხავენ – თქვენს ასაკში ასეთები ვიყავით და ისეთებიო, ე მაგას უხდება ეს ამბავი: „ბავშვობისას ვაჟას ერთ ხნიერ მეცხვარესთან უმგზავრია ცხენით. დაღამებიათ გზაზე და დაუნთიათ ცეცხლი ველად. მეცხვარეს უამბნია ვაჟასთვის თავის წარსული და უთქვამს: – […]
გულქან რაზიკაშვილი 15 წლის იყო, როცა მამა გარდაეცვალა. ვაჟა ფშაველა მის მეხსიერებაში მუდამ მშრომელი შემორჩა. ფოლკლორისტმა ეთერ თათარაიძემ გულქან რაზიკაშვილისგან რამდენიმე საინტერესო ისტორია ჩაიწერა: “ისე დავბერდი სიხარული რასა იქვიან, არა ვიცი. გული მაწუხებს ლაპარაკსაც ვერ ვიტან. ექიმებთან ვერ მივდივარ. ერთი-ორი ქათამია, იმათ ვერ ვანებებ თავსა… ტყეში დაბერებული ვარ, საქონელში. ძროხების მოვლაში გავიზარდე და დავბერდი… რო […]
მწერალ გურამ დოჩანაშვილს ვაჟა ფშაველას პრემია მიენიჭა. ჯილდო კლასიკოსს საქართველოს პრეზიდენტმა გიორგი მარგველაშვილმა გადასცა. გურამ დოჩანაშვილს ვაჟა-ფშაველას სახელობის პრემიის ლაურეატის წოდება მიენიჭა რომანისათვის „ბრმადყოფილზე. და…“ და ასევე, მთელი შემოქმედებითი მოღვაწეობისთვის. მწერალი ამ პრემიაზე ვაჟა ფშაველას შთამომავალმა ლელა რაზიკაშვილმა წარადგინა.
ვაჟა ფშაველას თავისუფლებასა და თავისუფალ ადამიანზე საკუთარი შეხედულება ჰქონდა, რომელსაც ძნელია არ დაეთანხმო: “რას თხოულობს თავისუფლება ადამიანისაგან? როგორ უნდა იქცეოდეს თავისუფალი ადამიანი? თავისუფალი ადამიანი უნდა იქცეოდეს ისე, რომ თავის ყოფაქცევით სხვას არ ჰვნებდეს, მით უმეტეს საზოგადოებას, არამედ მისი მოქმედება უნდა იყოს მიმართული ქვეყნის საბედნიეროდ. თუ ეს პირობა არ იქნება ადამიანისაგან დაცული, მაშინ მისი მოქმედება იქნება […]
ვაჟა ფშაველას “მთანი მაღალნი” შედევრად არის მიჩნეული. მთის არწივად წოდებული შემოქმედის ლექსები, მოთხრობები და პოემები დღეს კიდევ უფრო აქტუალურია. ალბათ ყველას გახსოვთ “ნიჭიერის” გამარჯვებული ნონა გიუნაშვილი, რომელიც ქვიშაზე ხატავდა. ნონამ ვაჟა ფშაველას “მთანი მაღალნი” ქვიშაზე ხატვით გააცოცხლა და მაყურებელს არაჩვეულებრივი სანახაობა და სილამაზე შესთავაზა.
ვაჟა ფშაველას სახელობის ეროვნული პრემიის დაარსებაზე საუბარი ჯერ კიდევ 3 წლის წინ დაიწყო. სხვადასხვა მიზეზის გამო, პრემიის დაწესება კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგა, გაიწელა, კონკურეტული საკითხები ვერ ჩამოყალიბდა. ხანგრძლივი მოლოდინის შემდეგ, საქართველოს პრეზიდენტმა 11 აპრილს შესაბამისი ბრძანებულებით ვაჟა-ფშაველას სახელობის პრემიაზე კონკურსი გამოაცხადა. პრემიის მოპოვების მსურველთა განაცხადები პირველი მაისის ჩათვლით მიიღება. ვაჟა-ფშაველას სახელობის პრემია პირს ენიჭება ლიტერატურის […]
პოეზიაში ყველაზე მეტი ლექსი სიყვარულზეა დაწერილი. როგორც გურამ დოჩანაშვილი ამბობს, დედამიწას სიყვარული ატრიალებს და რთულია მას ამაში არ დაეთანხმო. ”არტინფო” გთავაზობთ ლექსებს სიყვარულზე: ალექსანდრე ჭავჭავაძე – “სიყვარულო, ძალსა შენსა”: “სიყვარულო, ძალსა შენსა ვინ არს რომე არ ჰმონებდეს? ვინ არს რომე გულსა ტახტად, ოხრვას ხარკად არა გცემდეს? შენგან მეფე მონას ეყმოს, შენგან ბრძენი ხელად რებდეს, და […]
ოპერის მომღერალმა პაატა ბურჭულაძემ სრულიად საქართველოს კათოლიკოს პატრიარქის ილია მეორის ახალი სიმღერა ჩაწერა. სიმღერა მისმა უწმინდესობამ ვაჟა ფშაველას ლექსზე შექმნა. საორკესტრო ვერსიაზე ნიკოლოზ რაჭველმა იმუშავა. ილია მეორის ახალი ნაწარმოები პაატა ბურჭულაძესთან ერთად ევგენი მიქელაძის სახელობის საქართველოს ეროვნულმა სიმფონიურმა ორკესტრმა, საგუნდო კაპელამ და ანსამბლმა “შვიდკაცამ” შეასრულა.