მარტის თვე ყველაზე ჭირვეულ თვედ არის მიჩნეული. მიუხედავად ამისა, გაზაფხულის მახარობელ თვეს ადამიანები მაინც განსაკუთრებულად ელიან. “არტინფო” გთავაზობთ ლექსებს მარტზე: გალაკტიონ ტაბიძე: “ტოტებს ქარისას გადაჰყვა მარტი, თეთრ ტანსაცმელში მე მოვირთვები და წავალ ქარში, როგორც მოცარტი, გულში სიმღერის მსუბუქ ზვირთებით. დღეს ყველგან მზეა. ახლა ამ ბაღებს და მყინვარს, მაღალ ზრახვათა მეფეს, მაისი ალით ააზამბახებს, ვით […]
თოვლზე დაწერილი ლექსები იმდენად რომანტიკულია, რომ რთულია მათი ემოციების გარეშე წაკითხვა. გალაკტიონ ტაბიძე – თოვლი მე ძლიერ მიყვარს იისფერ თოვლის ქალწულებივით ხიდიდან ფენა: მწუხარე გრძნობა ცივი სისოვლის და სიყვარულის ასე მოთმენა. ძვირფასო! სული მევსება თოვლით: დღეები რბიან და მე ვბერდები! ჩემს სამშობლოში მე მოვვლე მხოლოდ უდაბნო ლურჯად ნახავერდები. ოჰ! ასეთია ჩემი ცხოვრება: იანვარს მოძმედ არ […]
“ყვითელი ფოთლები თან მიაქვს ქარს და აყრის ფიფქებად შენს სახლის კარს, გეძახი არავინ არა მცემს ხმას, ყვითელი ფოთლები სიჩუმეს გავს. და მაინც ყვითელი ფოთლების მწამს, ყვითელი ფოთლები სიჩუმეს გავს.”
“ეშმაკობაში ვბერდები და არცთუ ისე უიღბლოდ. მე ვიყო მართლა ეშმაკი, სხვაზე ეშმაკი თუ ვიყო. ნაღდი ეშმაკი მაშინ ხარ, თუ დრო-ჟამს შენთვის მოიხმარ, თუ ქვეყნის ამომგდები ხარ და ხალხს წმინდანი ჰგონიხარ. გინახავთ მოწამებრივი მართლმსაჯულების მსახურნი? მაღალზურგიან სკამებზე ფრესკებად გამოსახულნი? ისეთი შებერტყილია, ისეთი ზოგი მათგანი, იმათთან, ღმერთო, მართლა ვარ მამა აბრამის ბატკანი. წუთისოფელი ომია, ომი ფუტკრის და […]
”ძალიან კარგი სიტყვაა – გუშინ: ცოტა სინანულს გვიტოვებს გულში. ძალიან კარგი სიტყვაა – ხვალე: ჭოგრიტის მსგავსად აფხიზლებს თვალებს. ძალიან კარგი სიტყვაა – შემდეგ: იგი გვინახავს სიკვდილის დღემდე. ხოლო ცხოვრება ასეა: მარად ნახევრად ღია კარებთან ვდგავართ.”
“ჩაირეცხება როცა ნაგავი და შეცდომები ყველა მთავრობის ჩვენგან დარჩება მხოლოდ ამბავი განსახილველად შთამომავლობის მიუხედავად ბედის სიურჩის მზე გაანათებს ხვალეც ცას დილას და ყველას თავის სახელს მიუჩენს თავის დროზე და თავის ადგილას.”
”შენს რუკას _ შენი ბრძოლების სარკეს, წეწდა და გლეჯდა ბედი წყეული, ძონძებს ჰგავს შენი მიწა-წყლის თარგი, დაფლეთილია შენი სხეული, ბაღ-ვენახიანს, ციხე-ტაძრიანს შენს სამხრეთს ხურავს ცა გაუხსნელი, მავანს და მავანს მიუტაცნია, სხვათა და სხვათა ადგას უღელი. რაც დღემდის მოგყვა, რაც შეგრჩენია _ კოდორიანი, ალაზნიანი, თუმც შენი ჰქვია, რაღა შენია, ისიც გამხდარა სხვათა ზიარი. […]
”ლამის სახლში შემოიჭრას თუთა, ლამის წელზე შემომხვიოს ხელი… დამიძახებს, თვალს ჩამიკრავს მუდამ ხე მაღალი, ხე ზურმუხტისფერი… რა ჩურჩული ესმით ჩემთა ყურთა! რა ჩურჩული!.. დამდაგველი, მწველი… ლამის სახლში შემოიჭრას თუთა. ლამის წელზე შემომხვიოს ხელი…”
”ჯავახეთის დათოვლილი მთები. ფარავანი – სადედოფლო ღვინო. შემომხვიე ოქროსფერი თმები, შენს ნაწნავებს შემოვევლე, ნინო! როგორ ბრწყინავს მზეზე ვაზის ჯვარი, როგორ შვენის მზის გვირგვინი ზეცას, წინ მიმიძღვის ანგელოზთა ჯარი, მივუყვები ჯავახეთის ზეგანს. ხოლო ერი, საზეპურო ერი, შეფენია მარადიულ ნაპირს… და ფარავნის ლაჟვარდიდან ელის ქართლის მზეს და დაუჭკნობელ ყვავილს. და ლურჯ მინდორს, თვალუწვდენელ მინდორს, ფერი დაჰკრავს პირველქმნილი […]
”სადაც ვარ, გმირთა ხმა მომდევს, ვით შერჩენილი ეტრატს იგავი, ცოცხალი კაცი ორჯერ არ მოკვდე, ერთხელ სიკვდილის ღირსი იყავი. ცუდს ცა და მიწა ოდითგან გმობდა, ავი მარცხდება კარგთან ბრძოლაში, კაცი ის არის, ვინც უკვე მოკვდა და მაინც ცოცხლობს ხალხის ხსოვნაში. მგლის მუხლი უნდა გამოიყოლო, სინდისი უნდა გეცვას სამოსად, ამ ქვეყნად ისე უნდა იცოცხლო, რომ შენი მოსვლა […]