13 ივნისი, 2023

ლანა ღოღობერიძე გიორგი კეკელიძეზე

lana-gogoberidze-da-giorgi-kekelidze.jpgკინირეჟისორი ლანა ღოღობერიძე, რომელიც არაერთი ულამაზესი ლექსის მთარგმნელია, გიორგი კეკელიძესა და მის ლექსებს აფასებს.

გიორგი კეკელიძე:

“აი, ასეთი წერილი მივიღე ახლა ლანა ღოღობერიძისგან ჩემი ახალი ლექსების შესახებ:

“კითხულობ ერთ ლექსს, მეორეს, მესამეს… სიმღერებს, რომელთა სათაურებიც მრავლისმთქმელია: „მკვდარი სიყვარულის სიმღერა“, „გამონაცვლის სიმღერა“, „თოვლის სიმღერა“, „უკვდავება“… და ნელ-ნელა შედიხარ პოეტის უცნაურ სამყაროში, სულ უფრო და უფრო იმსჭვალები მისი თავისებური ხედვით – უჩვეულოდ თამამი გულახდილობით, ადამიანის სულის ღრმად ჩამალულ კუნჭულებში ჩაწვდომის უნარით, შეუბრალებლობით საკუთარი თავის მიმართ, მოულოდნელი ასოციაციებით.

„უფალო, მომეცი ძალა, ვიყო სუსტი.
მომეცი ძალა, ცრემლები არ ჩავიბრუნო,
როცა მტკივა.
…მომეცი ძალა, სუსტი ვიყო –
საკუთარ თავს ასე უფრო ადვილად ვზიდავ“.
ასე იკვეთება პიროვნება, რომელსაც უნდა ჰქონდეს ძალა იყოს სუსტი, იმისათვის, რომ უფრო ადვილად ზიდოს თავისი თავი.

„შენ იცი, რომ მე ვეღარ ვზიდავ ხვალ დარდს ამოდენს,
რომ ისევ ფუჭად დავიხალე სიტყვის მჭიდები,
რომ მიტოვებულ სიყვარულზე ხავსი ამოდის,
რომ ხავსი ფარავს,
მე ვდაგავარ და ხავსს ვეჭიდები“.

ეს სწორედ ის ავტორისეული „მეა“, სუსტი და ხავსსჩაჭიდებული!
ეს ადამიანი თავის შესაფერის გარემოში ცხოვრობს, გარემოში, სადაც ყველაფერი „გამონაცვალია“: მზეც თითქოს გამონაცვალი კიდია ცაზე და ადამიანებიც ძილში ცხადის გამონაცვალ სიმზრებს ხედავენ და როცა ღამეა, უყვართ იისფერი თოვლის კალოშებიდან გამობერტყვა!

„ჩვენ დავიბადეთ და კედელზე ჩვენს ჩრდილებს ვგავართ“…
აქ, ამ ჩრდილთა სამყაროში ყველაფერს ტრაგიზმის დაღი აზის. ტრაგიზმით გამსჭვალულია ყველაფერი, ყველა წვრილმანი. და ამ ყოვედღიურობაში ჩამალული ტრაგიზმიდან იბადება მასშტაბურობა. მუდმივი ფიქრი სიკვდილ- სიცოცხლეზე.
აქ არის ბაბუა, რომელმაც თავი მოიკლა.
„მე დავინახე, როგორ ეკიდა და ქანაობდა.
მოგვიანებით მეც თავს ვიკლავდი.
ბაბუაჩემი წამიყვანდა ჯოჯოხეთის უღრან ტყეში…
მერე შევხედავდით ერთმანეთს და გავიღიმებდით“.
ამ გაღიმებას ავტორის ფასეულობათა შკალაზე განსაკუთრებული დატვირთვა აქვს.
ის ფერს უცვლის სასოწარკვეთას.
პოეტი ღიმილზე სხვა ლექსშიც ლაპარაკობს, იქ, სადაც გვეუბნება, რომ არა აქვს არცერთი სურათი, სადაც იღიმება.
„მე ვზივარ კუთხეში და ვფიქრობ ჩემ სურათზე,
რომელიც არ მაქვს, სადაც ვიღიმი.
და ვიღიმი“.

ღიმილი – ასეთი იშვიათი იმედიანი სიტყვა გიორგი კეკელიძის ლექსიკაში.
მაგრამ ღიმილი წამიერია.
და პოეტი გვეუბნება, რომ არსებობს ერთი რამ, რასაც არსებითად შეუძლია დააცხროს ტკივილი და ეს ერთადერთი რამ არის სიტყვა.
„ძაღლებს სხვანაირად სტკივათ.
როცა ტკივილს ყავარჯნად სიტყვები არ აქვს,
ტკივილზე მეტია“.

სიტყვა – ყავარჯენი, ანუ საყრდენი… და მეც, ამ ლექსების წაკითხვისას კიდევ ერთხელ ვრწმუნდები: სწორედ ამისთვის არსებობს პოეზია: ყავარჯნად შეუდგეს ტკივილს და ასე შეამსუბუქოს, მეტიც- მშვენიერი გახადოს ადამიანის არსებობა! “